การมีส่วนร่วมของชุมชนในการก่อตั้งและส่งเสริมความยั่งยืนของพิพิธภัณฑ์เป็นประเด็นสำคัญที่ได้รับความสนใจในการอภิปรายในปัจจุบัน ครอบคลุมถึงการมีส่วนร่วมของชุมชนท้องถิ่นในการวิจัยและรวบรวมข้อมูลสำหรับนิทรรศการและโครงการเพื่อสาธารณะของพิพิธภัณฑ์ รวมถึงการพัฒนานโยบายเพื่อการบริหารจัดการพิพิธภัณฑ์แบบองค์รวม เนื่องด้วยชุมชนท้องถิ่นมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรมของตน สถาบันหลายแห่งจึงนำวิธีการปรึกษาหารือที่รับฟังความคิดเห็นจากระดับรากหญ้ามาใช้ โดยให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการพัฒนาโครงการด้านมรดกวัฒนธรรม ด้วยวิธีนี้ พิพิธภัณฑ์สามารถปลูกฝังความรู้สึกเป็นเจ้าของ ความภาคภูมิใจ และอัตลักษณ์ร่วมกันอย่างลึกซึ้งในชุมชน ส่งผลให้เกิดการมีส่วนร่วมของชุมชนอย่างต่อเนื่อง บทความนี้นำเสนอกรณีศึกษาของพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติฟิลิปปินส์ (NMP) สาขาเซบู ประเทศฟิลิปปินส์ ซึ่งเพิ่งเปิดให้บริการเมื่อเดือนสิงหาคม ค.ศ. 2023
กรณีศึกษาดังกล่าวจะพิจารณาประเด็นต่าง ๆ ได้แก่ 1) ผลกระทบจากการมีส่วนร่วมของชุมชนเซบูในการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์ 2) อิทธิพลสำคัญของการมีส่วนร่วมของชาวเซบูในการพัฒนาพิพิธภัณฑ์ ดังเห็นได้จากความร่วมมือระหว่างพิพิธภัณฑ์ NMP-Cebu กับหน่วยงานภาครัฐท้องถิ่น ชุมชนทางวัฒนธรรม และกลุ่มภาคส่วนต่างๆ ในการดำเนินโครงการเพื่อสาธารณะและการจัดทำนโยบายเกี่ยวกับพิพิธภัณฑ์ 3) บทบาทของพิพิธภัณฑ์ในการเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชนทางวัฒนธรรมของเซบูในการสงวนรักษาและอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรม และ 4) ผลของการที่ชุมชนชื่นชมในมรดกทางวัฒนธรรมในการยกระดับและบรรเทาปัญหาสังคม ผ่านการปลูกฝังค่านิยมความรักชาติสู่ชุมชน
โดยสรุป การศึกษานี้เป็นการสำรวจความสัมพันธ์ระหว่างพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติฟิลิปปินส์กับชุมชนท้องถิ่น ผู้ทรงสิทธิ และผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ในกระบวนการปรึกษาหารือ การวางแผนโดยรวม และการพัฒนาแนวคิดสำหรับนิทรรศการพิพิธภัณฑ์ การจัดการคอลเลกชัน โครงการเพื่อสาธารณะ การรักษาความปลอดภัย และการบริหารจัดการผู้เข้าชม นอกจากนี้ ยังประเมินการมีส่วนร่วมของชุมชนในฐานะกลไกสำหรับการสร้างโอกาสในการวิจัยและบันทึกข้อมูล ตลอดจนทบทวนผลกระทบของโครงการความร่วมมือกับชุมชนพันธมิตรในภายใต้กรอบเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ของยูเนสโก (UNESCO) ที่เกี่ยวข้อง